کاوش موضوع سکولاریسم
صفحه اصلی
سکولاریسم
سکولاریسم (به فرانسوی: sécularisme)، دینجدایی یا جدااِنگاری دین از سیاست، در لغت به معنای گیتیگرایی، دنیاگرایی، عقیدهای مبنیبر جدایی نهادهای حکومتی و کسانی که بر مسند دولت مینشینند، از نهادهای دینی و مقامهای دینی است. این اندیشه، به صورت کلّی، ریشه در عصر روشنگری در اروپا دارد. مفهومهایی همچون: جدایی دین از سیاست، جدایی کلیسا و حکومت در آمریکا، و لائیسیته در فرانسه و ترکیه بر پایهٔ سکولاریسم بنا شدهاند؛ ولی در کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران، عربستان، افغانستان و عراق، حکومتها با جدایی دین از سیاست، مخالفاند.
هدفها و استدلالها برای پذیرش سکولاریسم بسیار گستردهاند. برخی ادعا میکنند که در منظر لائیسیتهٔ اروپایی، سکولاریسم یک جنبش بهسوی مدرنیته و دور شدن از ارزشهای دینی است. برخی دیگر استدلال میکنند که سکولاریسم در آمریکا بیشتر به حفظ دین از حکومت پرداخته و در زمینهٔ اجتماعی کمکارتر بودهاست. سکولاریسم را نخستین شاخصهٔ مدرنیته خواندهاند. در میان کشورها جنبشهای سیاسی گوناگون سکولاریسم را به دلایل مختلف پشتیبانی میکنند.
واژهٔ سکولاریسم برای نخستینبار توسط نویسندهٔ بریتانیایی، جورج هالی اوک در سال ۱۸۴۶ استفاده شد. هر چند این اصطلاح تازه بود، ولی مفهوم کلی آزادی که سکولاریسم بر پایهٔ آن بنا شده بود، در درازای تاریخ وجود داشتهاست. ایدههای اولیهٔ سکولار را میتوان در آثار ابن رشد (اورئوس) پیدا کرد. وی و پیروان مکتب اوروئسیسم باورمند به جدایی دین از فلسفه بودند. هالی اوک این ایدهٔ جدایی اجتماع از دین را بدون تلاش برای انتقاد باورهای دینی مطرح کرد. هالی اوک یک ندانمگرا بود و به نظر خودش سکولاریسم برهانی علیه مسیحیت محسوب نمیشد، بلکه مستقل است. سکولاریسم تنها به این نکته میپردازد که راه درست در حقیقت سکولاریسم است. دانستنیهای سکولار بهطور روشن در همین زندگی پیدا میشوند و میتوانند در همین زندگی آزمون شوند.
فلسفه سکولاریسم
سکولاریسم در فلسفه سیاسی و فلسفه دین مورد توجه است. به عنوان یک فلسفه، سکولاریسم ارتباط تنگاتنگی با طبیعت گرایی و ماتریالیسم دارد و در نظر گرفتن مواد غیر مادی یا ماوراء طبیعی، مانند روح، به نفع یک جهان مادی را رد می کند. این ماتریالیسم و عقل گرایی سکولار اساس بیشتر علوم تجربی مدرن را تشکیل می دهد. در دوران روشنگری، فیلسوفان لیبرال اروپایی مانند باروخ اسپینوزا، جان لاک، مونتسکیو، ولتر، دیوید هیوم، آدام اسمیت و ژان ژاک روسو همگی اشکال مختلف جدایی کلیسا از دولت راپیشنهاد کردند؛ کار فیلسوفان اخلاق معروفی مانند درک پارفیت و پیتر
سینگر، و حتی کل حوزه اخلاق زیستی معاصر، صریحاً سکولار یا غیرمذهبی توصیف شده است.
یکی از مسائل مهم فلسفه سکولار، ماهیت اخلاق در جهان مادی است. اخلاق سکولار نظام هایی از درست و غلط را توصیف می کند که به مفاهیم دینی یا ماوراء طبیعی وابسته نیستند. بسیاری از فلسفه فردریش نیچه در پاسخ به این موضوع توسعه یافته است. در اخلاق سکولار، خوب معمولاً بهعنوان چیزی تعریف میشود که به «شکوفایی و عدالت انسانی» کمک میکند تا تصوری انتزاعی یا ایدهآلی از خیرشود. اخلاق سکولار اغلب در چارچوب اومانیسم در نظر گرفته میشود.... بیشتر در ویکی پدیا